Amsterdam krijgt mogelijk de eerste surfplek ter wereld die tegelijkertijd water zuivert. Het drijvende platform Surf Pill van initiatiefnemer en surfer Frederik van Os combineert recreatie met ecologische waterzuivering en neemt deel aan het programma Amsterdam Denk Mee, waarmee de gemeente ruimte geeft aan burgerinitiatieven.
‘De oorsprong ligt in mijn passie voor surfen en de oceaan’, zegt Van Os. ‘Surfen brengt plezier, sport, community en verbinding met de natuur. Vanuit die fascinatie wilde ik het toegankelijk maken in de stad, op een manier die ook het water schoner maakt.’
Surf Pill is een compacte ‘surf-kas’ die werkt met een staande golf, waarbij de surfer op één plek blijft. Daardoor is het systeem veilig voor kinderen en geschikt voor zowel recreatie als training.
Tegelijkertijd zuivert het platform het water met een gepatenteerd systeem dat zuurstof toevoegt en plantengroei stimuleert. Dat verkleint het risico op blauwalg en E. coli, een terugkerend probleem in Amsterdamse grachten.
In Amsterdam is de Johan van Hasseltboulevard in Noord voorgesteld als eerste locatie voor Surf Pill. Het Johan van Hasseltkanaal maakt deel uit van de Amsterdamse binnenwateren, die vaak ondiep en stilstaand zijn.
Waterkwaliteit in stedelijke wateren
‘Tijdens mijn masteronderzoek naar duurzame gebiedsontwikkeling begon het idee vorm te krijgen’, vertelt Van Os. ‘Kan een surfplek een positief effect hebben op mens én natuur? Na talloze iteraties en gesprekken – ook met het Marineterrein – ontstond Surf Pill.’
De installatie is ontworpen voor stilstaand of langzaam stromend water, waar natuurlijke circulatie vaak ontbreekt. In zulke omstandigheden werkt het zuiveringssysteem het best: circa 20?procent van het water wordt per cyclus gezuiverd en teruggegeven aan het kanaal. Het zuurstofgehalte neemt daardoor toe en de troebelheid daalt.
Surfbare golf met winst ecosysteem
Technologisch verschilt Surf Pill sterk van alternatieven zoals het Rotterdamse RIF010, zegt Van Os. ‘Waar RIF010 werkt met een?“traveling wave” in een betonnen bak, gebruiken wij een?“standing wave” op een drijvend platform,’ aldus de uitvinder en surfer. ‘Zo blijven we uit de bodem, behouden we ruimte voor planten en beperken we de ruimtelijke impact. Er passen drie Surf Pills in één RIF010.’
De installatie functioneert in verbinding met het bestaande water en werkt het hele jaar door. De golfactie verhoogt het zuurstofgehalte tot 50?procent, wat direct bijdraagt aan aquatische biodiversiteit.
Modulaire waterinnovatie
De technische uitwerking van Surf Pill ligt al klaar. Partners als Waterstudio.NL, YourWave en FishFlow Innovations zijn betrokken, en een EU-octrooiaanvraag is ingediend. Het ontwerp is modulair en drijvend, zodat het zich laat aanpassen aan verschillende locaties.
In de prototypefase wordt het zuiveringseffect structureel gemonitord. ‘Zie het als twee vissenkommen: in de kom zonder filter verandert de kleur van het water binnen dagen. Ons systeem voorkomt dat effect door continue watercirculatie,’ zegt Van Os.
Toegankelijk surfen voor iedereen
‘Surfen is een groeiende sport, en sinds kort Olympisch’, aldus Van Os. ‘Maar in Nederland is het lastig: de zee ligt ver weg en goede golven zijn zeldzaam. Juist dat willen wij veranderen.’
Volgens hem is de behoefte aan uitdagende buitenactiviteiten in steden groot. ‘Amsterdam telt meer dan tien roeiverenigingen en meerdere klimvoorzieningen, maar toegankelijke golfsport ontbreekt. Surf?Pill maakt surfen mogelijk op plekken waar dat tot nu toe niet kon – met veilige bodem, gecontroleerde golf en ondiep water.’
De installatie werkt onafhankelijk van weersomstandigheden en is ook geschikt voor gevorderden. ‘Surfen is fysieke én mentale training. Contact met water helpt aantoonbaar tegen stress. Daarmee sluit het aan bij gezondheidsdoelstellingen zoals de?Amsterdamse Aanpak Gezond Gewicht.’
Beleid steunt burgerinitiatieven
Surf Pill is ook ingeschreven voor het programma Amsterdam Denk Mee, waarbij bewoners stemmen op voorstellen met maatschappelijke meerwaarde. De gemeente stimuleert op die manier initiatieven van bewoners die bijdragen aan gezondheid, duurzaamheid of ecologische verbetering van de openbare ruimte.
Bij voldoende steun wil Van Os binnen zes maanden een werkend prototype bouwen.