In tien woonstraten in Nijmegen zijn ‘ruimtemakers’ geplaatst: dit zijn modulaire en tijdelijke invullingen van parkeerplaatsen. Bewoners kiezen zelf waarvoor ze de vrijgekomen ruimte gebruiken: vergroening, fietsparkeerruimte of burencontact. Ook in het centrum zijn ruimtemakers geplaatst. Voor volgend jaar is inmiddels een vervolg aangekondigd.
‘Sinds april delen we met 37 huishoudens zes elektrische auto’s. Onze doelen: minder auto’s, lagere kosten en meer buurtverbinding’, zegt Joris van Meel, bewoner van de Beukstraat in Nijmegen-Oost. ‘Toen ik over de ruimtemaker las, heb ik meteen een aanvraag gedaan.’
In de Beukstraat vond vorige week woensdag de aftrap plaats van ‘Straat op Maat’, een proef van de gemeente Nijmegen waarin bewoners een parkeerplek tijdelijk mogen omvormen. Wethouder Cilia Daemen en hoogleraar mobiliteit Marco te Brömmelstroet openden daar samen met bewoners de eerste ruimtemaker: een modulaire constructie die plaats biedt aan groen, fietsen of buurtontmoeting.
De ruimtemakers zijn bedacht en ontworpen door architect Lysander Klinkenberg. Vorig jaar zijn ook ruimtemakers geïntroduceerd in Rotterdam. Ook zijn er ruimtemakers ontworpen voor de gemeente Amersfoort.
Experimenteren met gedeelde ruimte
Met het experiment onderzoekt Nijmegen hoe de openbare ruimte flexibeler kan worden ingezet. De gemeente selecteerde tien straten voor deelname. De motieven voor die deelname verschillen van vergroening tot het versterken van buurtcontact.
‘Het mooie is dat de straat zelf heeft gekozen om mee te doen’, zei wethouder Daemen bij de opening. ‘Minder auto’s betekent niet minder gemak, maar meer ruimte voor elkaar.’
Te Brömmelstroet, bekend als de ‘fietsprofessor’, ziet de ruimtemaker als voorbeeld van een eerlijker gebruik van de straat: ‘Onze openbare ruimte moet iets zijn waar iedereen zorgeloos gebruik van kan maken.’ Dat is volgens hem vaak niet het geval.
Motieven verschillen per straat
Ook bewoners van de Buurmansweg in Brakkenstein sloten zich aan. Romy van den Hoogen: ‘Er zijn veel jonge gezinnen in onze straat. We willen met de ruimtemaker een veilige plek creëren waar ouders kunnen zitten terwijl kinderen spelen. Bovendien helpt het bewoners om elkaar laagdrempelig te leren kennen.’
Niet iedereen was direct overtuigd. ‘Er waren zorgen over veiligheid, overlast en bereikbaarheid’, vertelt Van den Hoogen. ‘Daarom zijn vooraf duidelijke afspraken gemaakt over toezicht en onderhoud, en is gekozen voor een plek die geen hinder veroorzaakt.’
Volgend jaar nieuwe ronde
De komende weken worden alle tien ruimtemakers geplaatst, waarvan drie in de Burchtstraat. De gemeente ontving in totaal 35 aanmeldingen uit verschillende wijken, zij kunnen zich volgend jaar opnieuw aanmelden. In 2026 krijgen tien nieuwe straten de kans om mee te doen.
‘Straat op Maat’ is onderdeel van het participatieprogramma binnen de mobiliteitstransitie van Nijmegen. Het doel van dat programma is om samen met bewoners te werken aan meer leefbare, rechtvaardige straten.