Gemeenten krijgen de mogelijkheid om schoolomgevingen gezonder in te richten. Staatssecretaris Vincent Karremans (Jeugd, Preventie en Sport) zegt dat hij in 2026 een wetsvoorstel daartoe wil indienen. Hij wil daarmee jongeren helpen om makkelijker gezonde keuzes te maken. Het voorstel is onderdeel van de nieuwe landelijke preventiestrategie.
‘Je bepaalt natuurlijk zelf hoe je leeft, en wat je eet en drinkt. Daar moet de overheid zich niet mee bemoeien,’ zegt Karremans. ‘Maar we zien ook dat het je soms wel héél lastig wordt gemaakt om gezond te kiezen.’
Rondom scholen moeten gemeenten daarom instrumenten krijgen om lokaal aanvullende maatregelen te nemen. Karremans wil dat er in 2026 een wet daartoe ligt, zo schrijft hij in de samenhangende preventiestrategie.
Volgens journalistiek onderzoeksplatform Pointer neemt het aantal fastfoodrestaurants bij scholen snel toe. Zo bevinden zich rondom de Montessori Scholengemeenschap Amsterdam twintig fastfoodrestaurants binnen 5 minuten lopen. Rondom Scholengemeenschap ZAAM Zuid waren dat er in 2021 op 5 minuten afstand 21. Dat zijn er negen meer dan in 2011.
Zorgen grote steden
Volgens een woordvoerder van Karremans hebben vooral grote steden hun zorgen geuit over de groei van fastfood in schoolomgevingen. ‘Wethouders melden zich bij ons met de wens om in omgevingsplannen te kunnen vastleggen dat ze op bepaalde plekken de komst van ongezond aanbod kunnen voorkomen.’
Onder meer de verantwoordelijke wethouders en organisaties als het Voedingscentrum die betrokken zijn bij de City Deal Gezonde en Duurzame Voedselomgeving riepen in een brief aan het parlement al op tot wettelijke mogelijkheden ongezond voedsel te weren. Karremans gaat daar nu mee aan de slag.
‘Het idee is dat gemeenten straks meer invloed krijgen op de vestiging van bepaalde typen horeca. Het plan is nog niet vergevorderd’, zegt de woordvoerder. ‘Maar we gaan er wel aan werken. Het is complexe materie.’
Brede koers preventiebeleid
De aanpak maakt deel uit van een bredere koers in het preventiebeleid, waarin het kabinet inzet op gezondere leefomgevingen. Zo worden schoolpleinen vergroend, wordt het voedingsaanbod op scholen gezonder gemaakt en krijgen onderwijsinstellingen meer ondersteuning via de Gezonde School-aanpak.
Het nieuwe beleid richt zich niet langer alleen op thema’s als roken of alcohol, maar op omgevingen waarin jongeren dagelijks verblijven: thuis, op school, online of in de buurt. In elk van die omgevingen wil het kabinet het makkelijker maken om gezond te leven.
Preventie moet structureel worden ingebed in beleid, met concrete doelen richting 2028 en 2040.