Natuur- en tuinorganisaties roepen lokale politieke partijen op om structurele vergroening te verankeren in hun verkiezingsprogramma’s. Ze presenteerden hiervoor een manifest met concrete beleidsrichtlijnen en wetenschappelijk onderbouwde doelen.
‘Iedereen heeft recht op een groene, gezonde leefomgeving’, is de titel van het manifest van de Alliantie van de Groene Leefomgeving, een samenwerkingsverband van onder meer Stichting Steenbreek, IVN Natuureducatie en Vogelbescherming Nederland.
‘Een groene omgeving is geen luxe, maar een recht. Groen is namelijk essentieel voor onze gezondheid, de leefbaarheid, de kansengelijkheid en voor onze toekomst’, stellen de ondertekenaars.
Het manifest, bedoeld als leidraad voor de gemeenteraadsverkiezingen van 2026, benadrukt onder meer het belang van de 3-30-300-regel: iedere bewoner moet zicht hebben op minimaal drie bomen, wonen in een wijk met minstens 30 procent kroonoppervlakte en binnen 300 meter toegang hebben tot minimaal een halve hectare groen.
‘Vooral het kunnen zien van grote bomen verbetert onze mentale gezondheid’, aldus het manifest.aldus de initiatiefnemers. ‘En 30 procent kroonbedekking op buurtniveau leidt tot betere nachtrust, minder stress en gezondere geboortes.’
Vergroening als norm
‘Wij willen dat politici vergroening niet langer als extraatje zien, maar als structureel en essentieel onderdeel van beleid’, zegt Roel van Dijk, directeur van Stichting Steenbreek. ‘Met dit manifest bieden wij hen daarvoor concrete handvatten.’
Volgens de ondertekenaars van het manifest moet natuurinclusief bouwen de norm worden in alle vergunningstrajecten en gebiedsontwikkelingen. In nieuwe plannen zou standaard ruimte moeten zijn voor buurt- en volkstuinen, groene daken, gevelgroen en wadi’s.
De nieuwe Omgevingswet biedt daarbij kansen, aldus de schrijvers van het manifest. Die wet stelt gemeenten in staat om lokale groennormen juridisch vast te leggen, versneld vergunningen te verlenen voor groene initiatieven en bestaande groene gebieden beter te beschermen.
‘We willen dat gemeenten sturen op concrete doelen, zoals minimaal 30 procent kroonbedekking per wijk. Daarmee zorg je niet alleen voor groen, maar ook voor gezondheid en gelijke kansen’, aldus Van Dijk.
Effecten op gezondheid en klimaat
De opstellers schrijven dat groen in de woonomgeving stress verlaagt, beweging bevordert en aandoeningen zoals astma voorkomt. Ze verwijzen daarbij naar onderzoek van onder andere het RIVM, de Atlas Leefomgeving en de European Respiratory Journal.
Daarnaast draagt meer groen bij aan klimaatadaptatie, aldus de opstellers. Het vermindert hittestress, vergroot de biodiversiteit en helpt bij wateropvang.
De oproep aan lokale politici komt van een brede coalitie van organisaties met achterban in natuur, tuinieren en ecologisch leven. Naast beleidsaanbevelingen biedt het manifest ook praktische tips, zoals het verwijderen van overbodige verharding, het stimuleren van inheemse beplanting en ecologisch maaibeheer.
De samenwerkende partijen benadrukken hun bereidheid om gemeenten te ondersteunen bij de vergroening van wijken, onder andere via educatie, buurtprojecten en vrijwillige inzet.
Naast Stichting Steenbreek, IVN Natuureducatie en Vogelbescherming Nederland zijn ook de vereniging van volkstuinbestuurders AVVN, Groei & Bloei en de Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging (KNNV) bij het manifest betrokken.
Verder hebben ook de Vereniging voor ecologisch leven en tuinieren (VELT) en Stichting Sociaal Tuinieren het manifest ondertekend. Die laatste organisatie ondersteunt bij het vergroenen van privétuinen van mensen in een kwetsbare positie.
De gemeenteraadsverkiezingen worden gehouden op woensdag 18 maart 2026.