Sinaasappelgeur en discoverlichting, voor een fietstunnelpilot rondom het verhogen van het veiligheidsgevoel werden alle zintuigen van fietsers en passanten geprikkeld. Vooral zichtbare en hoorbare interventies slaan aan, laten de resultaten zien. Het onderzoek vond plaats in vier tunnels in Amsterdam-Noord. Respondenten adviseren vooral om de basiskwaliteit op orde te maken.
Natuurgeluiden hebben de grootste positieve impact op fietsers. De fietstunnel bij de JH van Heekweg werd hierdoor beter beoordeeld van een 4,7 bij de nulmeting naar een 6,3 na de interventie.
Het aanbrengen van discoverlichting in verschillende kleuren en bewegingen verhoogde de beoordelingen op plezierig fietsen, graag fietsen, en de mate waarin fietsers de route zouden aanraden bij anderen. Het cijfer voor de tunnel bij het JH Hisgenpad ging van een 5,0 naar een 5,3.
Geurinterventies brachten een minimale verbetering. In de tunnel bij de Kamperfoelieweg en Marjoleinstraat werd een sinaasappelgeur verspreid. De geur bracht ‘een verzorgde indruk en sfeer’, maar paste volgens fietsers niet bij de omgeving. De tunnel kreeg al een 6,3 en haar rapportcijfer steeg slechts 0,1.
Een interventie in de tunnel bij de Nieuwe Purmerweg kon rekenen op een negatieve beoordeling: fietsers kregen hier het gevoel van meewind door een windturbine, maar geluidsoverlast overstemde dit. Ruiken en voelen hebben dus minder effect op het veiligheidsgevoel dan zien en horen, aldus Goudappel.
De resultaten van het onderzoek worden later in hun volledigheid naar buiten gebracht. Stadszaken kreeg de eerste cijfers eerder in handen.
Subtiele aanpassingen
In de aanbevelingen van Amsterdammers wordt de gemeente veelal aangespoord om vooral de basisuitstraling van fietstunnels op orde te brengen. Het advies aan de gemeente lijkt dan ook vooral om niet te gek te doen.
Zo zien respondenten bijvoorbeeld graag een verzorgde uitstraling, goede basisverlichting, een vlakke ondergrond die comfortabel fietst en het voorkomen van hinderlijke obstakels.
In reactie op de geluidsinterventies geven zij aan vooral vervelende geluiden storend te vinden; zij vragen om aangename geluiden die passen bij de omgeving. Natuurgeluiden werken dus, maar moeten volgens fietsers wel ‘subtiel’ zijn.
Respondenten laten in de enquête ook weten overlast te ervaren door negatieve, vieze geuren. Ook geurinterventies moeten subtiel zijn en bij de omgeving passen.
De uitkomsten van de proef zijn gepresenteerd aan de gemeente Amsterdam en de Vervoerregio Amsterdam. Zij organiseerden vorig jaar het Fietsinnovatielab met als thema sociale onveiligheid, waarbij het onderzoeksvoorstel van Goudappel won.
Eerder onderzoek toont aan dat mensen tunnels vaak als onveilig ervaren. Door routes prettiger in te richten, hoopt de gemeente fietsen te stimuleren.
‘Als je een korte tunnel net wat veiliger kunt maken, zal dat er misschien voor zorgen dat mensen hem vaker nemen of vaker gaan fietsen. Dat is wat we met elkaar willen bereiken’, zei projectleider Pepijn Verpaalen in februari tegen NH Nieuws.