Een tram, metro of lightrail? Een motie van GroenLinks Eindhoven om nieuwe vervoerssystemen voor stad en regio te onderzoeken is dinsdagavond met een nipte meerderheid aangenomen. ‘Historisch gezien is het meer dan logisch zijn als Eindhoven nu ook gaat nadenken over de eerste tramlijn, kijk maar naar Utrecht’, zegt raadslid Bart Habraken.
Het onderzoek zal zich baseren op de inwonersaantallen van 2040. Met ruim 246.000 inwoners is Eindhoven één van de snelstgroeiende gemeenten van Nederland. Die stijgen naar verwachting tot 300.000 in 2040. Dit heeft onder meer te maken met uitbreiding van de hightech-sector rondom ASML.
In het onderzoek worden de tram, metro en lightrail als mogelijke OV-systemen meegenomen. Over de metro is GroenLinks realistisch: ‘Of zo’n systeem al rendabel is in een stad als Eindhoven met ruim 250.000 inwoners valt te betwijfelen.’
In het onderzoek wordt al naar mogelijke tracés gekeken, waarbij de stad ook rekening houdt met verdichtingskansen langs de routes.
‘We kijken graag wat verder vooruit. We moeten nu slim nadenken’, zei Rutger Rauws dinsdagavond in de Eindhovense gemeenteraad. Door nu te kijken naar structureel meer ruimte voor openbaar vervoer, kan gezonder en duurzamer worden verdicht, betoogde hij,

Een impressie van architectenbureau Diederendirrix, met daarin een tram gephotoshopt door Instagram-account EhvXL. Beeld: Diederendirrix/EhvXL
Ruimte voor groen en deelvervoer
‘Door het opruimen van autoparkeerplaatsen, ontstaat er ruimte voor fietsparkeren, meer groen in de straten en échte deelmobiliteitsinitiatieven’, zegt Habraken, raadslid voor GroenLinks en woordvoerder mobiliteit.
Trams hebben ongeveer vijf keer minder ruimte nodig als autoverkeer, volgens GroenLinks. Bovendien zouden trams besparen op parkeerruimte. Dat is volgens de coalitiepartij 2,2 miljoen vierkante meter in de gemeente Eindhoven. ‘Maar het allerbelangrijkste is dat je van straten weer verblijfsplekken kan maken’
Volgens Groenlinks leunt de gemeente Eindhoven en de regio te veel op het bussysteem, dat in de laatste jaren flink zou zijn uitgekleed. Zo rijden ze minder door de wijken heen en ontstaat er ‘mobiliteitsarmoede’.
Leren van Utrecht
GroenLinks, de grootse coalitiepartij in Eindhoven, heeft al verkennende gesprekken gevoerd met de steden Amsterdam en Utrecht, laat Habraken weten. Ook is er voorzichtig contact met enkele Franse steden.
‘Met de Noord-Zuidlijn worden er nu ruim 4 miljoen reizen gemaakt per maand en de tevredenheid over het ov in de hoofdstad is toegenomen’, aldus de woordvoerder mobiliteit. Ook in Utrecht, meer vergelijkbaar qua inwoners- en bezoekersaantallen, zien we het succes van een vervoerssysteem als een tram.’
In 1970 was de stad ongeveer net zo groot als Eindhoven nu is. En ook daar is er een periode geweest waarin de tramlijnen werden opgeheven, zoals in Eindhoven.
De tram maakte in Utrecht ruim veertig jaar geleden zijn rentree. ‘Historisch gezien zou het daarom meer dan logisch zijn als Eindhoven nu ook gaat nadenken over de eerste tramlijn voor de toekomst’, zegt Habraken.
Twijfel over timing
“Het is misschien een utopie, maar als we het nu niet laten inpassen, weten we zeker dat het de komende vijftig jaar niet gebeurt”, aldus VVD-fractieleider Lex Janssen tijdens de Eindhovense gemeenteraad dinsdagavond.
Hij leek daarmee in te stemmen met de motie, maar zijn partij stemde uiteindelijktegen. De VVD vindt dat het nieuwe vervoerssysteem wel ‘enigszins betaalbaar moet blijven’.
Ook D66-wethouder Monique Esselbrugge van mobiliteit heeft twijfels. Zij maakte de wens voor een onderzoek naar diverser openbaar vervoer al eerder kenbaar bij de Metropoolregio Eindhoven (MRE).
De metropoolregio heeft dat verzoek echter naast zich neergelegd en zet liever in op hoogwaardig openbaar vervoer (HOV) per bus.
De komst van een tram of metro ziet zij dan ook niet als reële optie. De inzet van langere bussen, vergelijkbaar met de lengte van een tram, behoort volgens de wethouder wel tot de mogelijkheden.
Voorstanders GroenLinks, OuderenAppèl-Hart voor Eindhoven, PvdA, Volt en PvdD wachten liever het onderzoek af, dat dus de slagingskansen van nieuwe ov-systemen bekijkt. Zij hopen hiermee de MRE alsnog te overtuigen. De motie kreeg uiteindelijk 21 stemmen voor en 20 tegen.