De aanpak van hittegolven moet topprioriteit worden in Europese steden. Dat blijkt uit een onderzoek van architecten- en ingenieursadviesbureau Sweco, dat 24 grote steden analyseerde. Met name steden in Noordwest-Europa zijn ontworpen om de bevolking te beschermen tegen kou, niet tegen hitte. In Nederland nam Sweco Amsterdam en Rotterdam onder de loep.
‘Europa wordt steeds heter en verstedelijkt tegelijkertijd steeds meer. Dat hitteprobleem gaat niet vanzelf weg, we moeten steden transformeren om beter bestand te zijn tegen de hitte’, zegt expert hittestress Lucas Nieuweboer van Sweco. Volgens hem staat in klimaatplannen van die steden vaak niets over hitte. ‘Dat moet snel veranderen.’
Uit het onderzoek van Sweco blijkt dat hittegolven grote risico’s vormen voor de volksgezondheid. Ook hebben ze een negatief effect op infrastructuur en economische productiviteit in stedelijke gebieden.
In Nederland keken de onderzoekers naar de maatregelen die Amsterdam als Rotterdam nemen. In Rotterdam is hitte al zo’n tien jaar in het beleid opgenomen als aandachtsgebied. De stad vergroent wijken via het actieprogramma WeerWoord en heeft hittekaarten beschikbaar.
Data is volgens Sweco, naast groen-blauwe infrastructuur, cruciaal om de steden klimaatbestendiger te maken. ‘Hoewel steden de correlatie tussen hittegolven en negatieve gezondheidseffecten erkennen, blijft het concept van klimaatrechtvaardigheid onderbelicht in stedelijke veerkrachtplanning.’
‘Dit wordt verergerd door de afwezigheid vanhitt gedetailleerde gegevens en kwetsbaarheidskaarten in steden, met weinig tot geen monitoring en evaluatie voor het huidige aanpassingsbeleid in het algemeen.’
Dit zijn de aanbevelingen van Sweco:
- Investeer in kennisnetwerken. Stel een visie voor de korte en voor de lange termijn op, maak actieplannen en evalueer die;
- Innoveer en optimaliseer. Bouw een digital twin en gebruik ai om hitte te voorspellen, zet een netwerk van sensoren uit om hitte-effecten te meten, zorg voor verkoelende ecologische corridors in de stad en update systemen en infrastructuur met oplossingen die op de natuur zijn gebaseerd. Definieer de rol van vergroening, pas verharde oppervlakken aan, eis dat gebouwen hittebestendig zijn en pas regelgeving aan;
- Werk samen. Zorg voor crisisteams, overleg met andere steden en zorg dat de informatie de burgers bereikt.
Sweco geeft ook aan dat meer aandacht moet zijn voor kwetsbare groepen, bijvoorbeeld door de koeling te verbeteren van bijvoorbeeld kleuterscholen, woonzorgcentra en verpleeghuizen.
Volgens het architecten- en ingenieursadviesbureau is voor de periode 2021-2027 zo’n 680 miljard EU-budget beschikbaar voor aan klimaatgerelateerde maatregelen. ‘Er is dus financiering beschikbaar.’