Onderstaande column stond in de tweede uitgave van Stedelijk Interieur in 2024. Geschreven door Rik Thijs, wethouder klimaat, energie, grond en vergroening bij de Gemeente Eindhoven.
Als ik bij mij thuis de deur uitloop en de straat oversteek, stuit ik op een versteend pleintje met een paar grote bomen. Door die bomen ontstaat er worteldruk. Daardoor moeten regelmatig wortels verwijderd worden. Dat is hoe het nu vaak gaat, maar dat kan anders. Maak de boomspiegels groter of maak er een plantsoen van. Mooier voor de wijk, voor de boomwortels en de straat is klimaatrobuuster. Natuurlijk met oog voor toegankelijkheid waar mijn vorige column over ging. Het pleintje voor mijn huis is klein bier natuurlijk, en een stad als Eindhoven vraagt om een grotere aanpak. Toch is het kleine voorbeeld van de wortels te vertalen naar de grote opgaven.
Ons klimaat verandert. Dat zien we allemaal. Dan is het weer wekenlang tropisch warm en droog en snakken we naar water. Dan weer regent het zo hard dat de straten blank komen te staan omdat de riolering de hoeveelheid water niet aan kan. Daar gaan we wat aan doen. Samen maken we de stad ‘klimaatrobuust’. Oftewel:
we passen de stad aan op het veranderende klimaat.
We doen dat door in bestaande delen van Eindhoven de groenarme wijken groener te maken door bij herinrichtingen veel bomen en plantvakken toe te voegen en in andere straten zeker 10 procent te ontharden. Daar mogen onze inwoners ook suggesties voor aandragen. Initiatieven uit de stad zijn welkom, zo zorgen we er ook voor dat de nieuwe situatie door hen omarmd en mogelijk deels wordt.
Daarnaast heeft Eindhoven veel nieuwe ontwikkelingen in het centrum. Hier worden 40.000 woningen toegevoegd. Hoe gaan we ervoor zorgen dat dit klimaatrobuust gebeurt? Dat groen en het opvangen van water een plek krijgt in de schaarse ruimte in het centrum? We willen voor iedere nieuwe woning 8m2 groen realiseren. Het liefst bij de woning of bij het wooncomplex, maar dat kan ook elders in de stad.
En we hebben een rekentool waarin ontwikkelaars kunnen uitrekenen hoeveel waterberging iedere woning moet realiseren. Het lijken veel regels, maar we willen de stad toekomstbestendig maken en dat vraagt om nieuwe normen. Met deze rekentool is na te gaan of het ontwerp aan de normen voldoet. Want in het algemeen geldt: hoe groener je ontwerp, hoe lager de benodigde waterberging.
Ook heeft Eindhoven een toetsingskader vastgesteld met concrete ontwerpnormen en richtlijnen voor klimaatadaptief handelen. De klimaattoets omvat drie hoofdregels en deze vormen de basis voor het Eindhovens klimaatadaptatie beleid: zorg voor voldoende bergingsruimte om extreme buien tijdelijk op te vangen en vertraagd af te voeren. Infiltreer regenwater zoveel mogelijk en waar mogelijk op de plek waar het valt, en voorkom daarmee droogte.
Zorg dat de straat niet onnodig opwarmt en voldoende plekken voor verkoeling heeft op het heetst van de dag. Komend half jaar willen we deze toets uitbreiden met de eerder genoemde groennorm van 8m2. Klimaatrobuust maken van de stad vraagt naar integraal kijken naar de ruimte. En het is niet een keuze, het is een noodzaak!