Het Amsterdamse college van B en W steunt een motie van raadsleden van D66 en GroenLinks om middenleuningen op nieuwe zitbankjes in de ban te doen. Dat deelt wethouder Van der Horst in een raadsbrief. In het Handboek Rood, over de inrichting van openbare ruimte, worden wat de gemeente betreft geen doelbewust vijandige architectuur meer opgenomen.
De gemeente Amsterdam zal bij de plaatsing van nieuwe bankjes, in het kader van eenheid, voortaan uit slechts twee modellen kiezen. In beide modellen ontbreekt de middenleuning, een van de bekendere voorbeelden van ‘vijandige architectuur’. Zulke ontwerpkeuzes in straatmeubilair lijken vaak doelbewust onvriendelijk richting bijvoorbeeld dak- en thuislozen of hangjongeren.
In het Handboek Rood wordt voor nu de volgende passage toegevoegd: ‘Omdat leuningen niet geplaatst worden met als doel liggen of slapen op zitbanken onmogelijk te maken, worden de leuningen niet midden op de bank (op het middelste frame) gemonteerd.’
Voor de ruim 14.000 al bestaande bankjes in Amsterdam heeft de wijziging geen effect, die worden niet aangepakt en behouden de middenleuning.
Elementen uit handboek
Het college wil voortaan überhaupt geen elementen meer in het Handboek Rood opnemen die doelbewust vijandig zijn. Daaronder vallen ook stekels, noppen, opklapbare banken of andere ‘ongemakkelijke poefjes’.
Ook zal het college zich inspannen om andere standaardelementen in het handboek, zoals paaltjes, fietsnietjes en antiparkeervoorzieningen, die onbedoeld ook als vijandig ervaren kunnen worden, te onderzoeken.
Hiervoor wordt aandacht gevraagd in het ambtelijke Expertiseteam Openbare Ruimte en het Toetsteam Openbare Ruimte.
Ondersteuning voor ouderen
Wethouder Melanie van der Horst (D66) liet eerder in een de raadsbrief weten dat het college het streven ondersteund om geen vijandige architectuur meer in de openbare ruimte te plaatsen. Volgens haar waren middenleuningen niet bedoeld als vijandig, maar juist als service voor ouderen.
Voor de wijziging in het handboek vroeg het college ambtenaren daarom te onderzoeken of ontwerpen met alleen leuningen aan de zijkanten nog steeds toegankelijk zijn. Daaruit bleek dat dit voldoende het geval was voor onder andere ouderen.
Motie D66 en GroenLinks
De wethouder geeft met de wijzigingen en het voornemen om het handboek verder te toetsen gehoor aan een eerder motie van raadsleden Moeskops (D66) en Van Pijpen (GroenLinks).
Deze motie werd aangenomen tijdens de actualisatie van het Beleidskader Puccinimethode (2018). Dat is de standaard voor het Amsterdamse straatbeeld, met richtlijnen voor materialen, profielen, verlichting, stadsgroen en straatmeubilair.
Eerder namen ook de gemeenten Leiden en Utrecht afscheid van de middenleuning. Ook daar gold dat deze gericht onvriendelijk bedoeld was voor kwetsbare groepen, zoals dak- en thuislozen.