Het inrichtingsplan voor de groene wijk Cartesius in de gemeente Utrecht geeft een inkijkje in de openbare ruimte van toekomstrobuuste leefomgevingen. In vier zones is nadrukkelijk aandacht voor groen en blauw, veilige bewegingsruimte voor alle leeftijden en niet geprogrammeerde ruimte voor bewoners om zelf in te vullen.
‘De ideale basis voor een gezonde leefomgeving ligt in de hardware, ofwel de gebouwde omgeving.’ Het gaat dan volgens de Cartesiusdriehoek C.V, het consortium achter de ontwikkeling van de wijk, om vergroening en klimaatadaptatie, goede en veilige infrastructuur, ontmoetingsplekken en speelruimte.
Voor de wijk is ook nagedacht over de ‘zachte’ kant van de wijk, de sociale en menselijke component. Daarover staat in het nieuwe inrichtingsplan ook uitleg.
De openbare ruimte van de wijk Cartesius zal bestaan uit vier verschillende zones, met elk hun eigen focus op mobiliteit, verblijfskwaliteit of voorzieningen. Dat zijn het CAB-plein, het Cartesiuspark, de groene lus en de tussenstraten.
Rondom het CAB-gebouw, dat dienstdeed voor de landelijke autobusdiensten van NS als grote streekbus reparatiewerkplaats, ligt het gelijknamige CAB-plein. Dit wordt het centrum en de huiskamer van de wijk met horeca in de hoeken.
In het CAB-gebouw zal ook het Living-Lab worden gehuisvest, waar vanuit onderzoek zal worden gedaan naar gezond stedelijk leven. Ook initiatieven uit de wijk zelf krijgen er plek.
Het Cartesiuspark wordt een (deels) geluidsluw gebied die hoofdzakelijk bedoeld is voor de langzaamste gebruiker, zoals voetgangers, minder validen in rolstoel en kinderen.
.jpg)
Participatietuinen en waterpartij
Het park zal bestaan uit een buurtpark, een open plek, participatietuinen en een waterpartij. De participatietuinen worden na oplevering overgedragen aan de gemeente.
De tuinen krijgen een programmatische invulling waarbij bewoners worden betrokken. Ook het onderhoud zal door bewoners worden opgepakt, hoopt de gemeente. Dit is in lijn met de motie ’Ruimte voor zelfbeheer in Cartesiusdriehoek’. Hiervoor zijn ruimtes van ongeveer 600 en 400 vierkante meter gereserveerd.
Aan de randen naast het spoor is de groene lus gepland, de meest publieke en groene zone van de wijk. De groene lus vormt voor auto’s de hoofdontsluiting. Er is daar ook ruimte voor het parkeren van enkele deelauto’s.
De tussenstraten worden rustige leefstraten die het park en de groene lus met elkaar verbinden, voor zowel de mens als de flora en founa, aldus de gemeente.
Speelruimtenorm overtroffen
In de groene lus en het Cartesiuspark ligt de nadruk op sport en spel, ontmoeten en ontspannen. De buitenruimtes worden ingericht voor alle leeftijden, en zijn volgens de ontwikkelaars veilig genoeg om kinderen tussen de 6 en 12 jaar zonder toezicht te laten spelen.
Spelen gaat in de wijk niet alleen uit formele speelvoorzieningen bestaan, staat in het plan. Ook informele speelruimte zoals ‘uitdagingspaden’ in de groene lus en waterpartijen aan het CAB-plein zullen volgens de organisatie uitnodigen tot beweging.
‘Door deze integrale aanpak overtreft Cartesius de speelruimtenorm van de gemeente Utrecht die stelt dat 5 procent van de buitenruimte geschikt moet zijn voor spelen en sporten.’
Verkeer regelt zichzelf
De infrastructuur in Cartesius moet duidelijk genoeg zijn dat het verkeer zichzelf regelt, staat in het inrichtingsplan. Wel ligt er een accent op de veiligheid en de ruimte voor voetgangers en fietsers. Voetpaden worden ruim opgezet. En met knikken in de wegen wordt volgens de gemeente de maximumsnelheid van 30 km/h voor auto’s afgedwongen.
Het CABplein en het Cartesiuspark worden alleen toegankelijk voor voetgangers en fietsers. ‘Comfortabele en uitnodigende langzaamverkeerroutes zijn een prioriteit in Cartesius’, schrijven de ontwikkelaars.
Om bewoners te verleiden tot het maken van een wandeling is veel aandacht besteed aan een gevarieerde omgeving. Daarin kiezen bezoekers volgens de opstellers van het plan hun eigen route met informele rust- en zitgelegenheid met overgangen tussen ruimtes.
Delfste stoep
Al met al moet de openbare ruimte in de wijk Cartesius bewoners rust en ontspanning bieden, met volop kansen voor ontmoeting en interactie, vindt de gemeente. Het voldoet daarmee volgens de opstellers van het plan aan de ‘Blue Zone-ambitie’: een leefomgeving die helpt om lang, gezond en gelukkig te leven.
De hardware, volgens de Cartesius Driehoek C.V. de ideale basis voor de gezonde leefomgeving, zal bij het intreden van de eerste bewoners al zijn gelegd. Het is vervolgens aan bewoners om de wijk waar mogelijk gezonder te maken.
Een duidelijk voorbeeld daarvoor is de ‘Delfste stoep’, een ruimte tussen openbaar en privé. ‘De Delfste stoep kan door bewoners worden toegeëigend of mag plaatselijk worden vervangen door volle grond ten behoeve van klimplanten, zodat een geveltuin ontstaat of groene gevels mogelijk worden’